Ngày 04/08/2010 12:32:17 / Lượt xem: 18559 / Người đăng: biendt / Nguồn: Sưu tầm và Biên soạn

Mạch đèn chạy đơn giản dùng 555 + 4017

---

Mạch này dùng để tìm hiểu nguyên lý hoạt động của CD4017
Đây là 1 mạch ứng dụng khá là quen thuộc đối với mọi người học điện tử. Mạch này là mạch số ứng dụng của môn học kĩ thuật điện tử số và môn cơ bản về mạch điện. Mạch này là do một bạn ở dưới mình 1 khóa đến nhà thực hành và hướng dẫn bạn  ấy lắp thành công mạch đơn giản này. Đó là sản phẩm của bạn Duy_TBĐ48 nên hôm nay tôi tôi post cái này lên cho anh em thực hành cho vui.
+ LM7555 là loại linh kiện của dòng CMOS có chức năng là tạo xung và điều chỉnh độ rộng xung.
+ CD4017 là con đếm sườn xung chia 10 hay nó chia tần số ra 10 lần.

Việc đầu tiên chúng ta hãy đi tìm hiểu các phần sau[separator]
1) Tìm mua linh kiện
+ 1 con LM7555 sẽ có giá là 2-3K/con.
+ CD4017 có giá là 4k/con
+ 10 con LED bình thường : 3K
+ 1 con tụ điện,vài con trở , mấy dây cắm, bo mạch là ok
+ Điện áp vào 5V/
2 ) Phần tạo dao động dùng LM555
555 là loại linh kiện tạo dung vuông có điều chỉnh được độ rộng xung (PWM). Mạch tạo xung vuông của nó khá là đơn giản chỉ cần 2 con trở và 1 con tụ điện là có thể tạo được dao động xung vuông được rồi và cấp cho con CD4017.
Sơ đồ đơn giản để tạo được xung vuông.

555 nó đã khá là quen thuộc đối với chúng ta rồi. Các con R1, R2 , C1 nó dùng để tính được giá trị tần số xung vuông đầu ra của bộ dao động và tần số được tính bởi :

f = 1/(ln2.C.(R1+2R2)

Bài này ta chẳng cần tính đến độ rộng xung làm gì cho nó phức tạp ta chỉ cần tính tần số của dao động là đủ. Như công thức trên muốn thay đổi tần số của 555 chỉ cần thay đổi các giá trị của R1 , R2, C là xong. Nhưng ở đây là tôi muốn thay đổi giá trị của R2 khi đó tần số sẽ thay đổi bằng 1 biến trở . Các bạn có thể thay đổi C hay R1 cũng được. NHưng mà C thì hơi phức tạp mà lại còn đắt nữa. Thôi mình thay đổi R2 cho nó dễ
+ Xung được 555 tạo ra là xung vuông chỉ có 2 giá trị là 0 hoặc 1 và CD4017 có thể đếm được 1 trong 2 giá trị này. Để hiểu đặc tính của 555 các bạn vui lòng xem ở bài viết về 555 ở mục điện tử căn bản.
2 ) Phần đếm xung dao động : CD4017
CD4017 là dòng CMOS dùng đếm xung thập phân. Nó có thể đếm xung ở sườn dương và sườn âm và kết thúc 1 chu kì đếm tự động Reset. Nó được ứng dụng nhiều vào trong các ứng dụng như : điều khiển tự động, làm các công cụ âm nhạc, điện tử y sinh, hệ thống cảnh báo, điện tử công nghiệp, và thiết bị đo từ xa..
a) Sơ đồ kiểu chân và tác dụng của các chân :

+ Từ chân 1,2,3,4,5,6,7,8,9,11 tương ứng với 10 xung đầu ra của CD4014. Các chân này được xuất ra mức 1 khi số xung được đếm tương ứng với thứ tự các chân đầu ra.
+ Chân 15 là chân Reset. Khi chân này tác động ở mức 1 thì đếm sẽ bị Reset về đầu.
+ Chân 14 là chân xung đầu vào và đếm ở sườn dương
+ Chân 13 là chân xung đầu vào và đếm ở sườn âm
+ Chân 12 là chân xung báo hiệu là đã đếm xong 1 chu kì đếm ( Có nghĩa là khi CD4017 đếm từ 1 đến 5 thì chân 12 ở mức 1 và CD4017 đếm từ 6 đến 10 thì chân 12 ở mức 0).
+ Chân 8 và 16 là chân nguồn
b) Bảng giá trị của CD4017

Nhìn vào bảng trên ta thấy được CD4017 nó đếm nào nhưng hiểu qua thế này : Khi xung đầu vào nó đang ở mức dương thì xung đầu tiên được đếm và khi xung đầu vào xuống mức âm thì chân 1 vẫn giữ trạng thái là ở mức 1. Khi xung đầu vào lại đến sườn dương thứ 2 thì ngày lập tức xung thứ 2 được đếm và xung đầu tiên bị mất trạng thái và xuống mức âm. Cứ như thế nó đếm đến 10 là kết thúc 1 chu kì đếm và quay trở về chu kì mới.
Nhìn vào bảng đếm để đếm tới 10 thì chân Reset luôn phải ở mức 0 và chân 13 phải ở mức âm.
C) Chú ý : CD4017 nó có thể đếm được ở 2 mức : Đếm sườn âm và Đếm sườn dương
+ Nếu mà đếm sườn dương thì :Clock vào chân 14 và  Chân 13 phải nối xuống đất
+ Nếu đếm sườn âm thì  : Clock được vào chân 13 và  Chân 14 phải được nối lên Vcc
+ CD4017 không chỉ đếm từ 1 đến 10. Nó có thể đếm từ 1 đến 2 hay đến 3....Nhưng lớn nhất là 10 dựa vào chân Reset
3) Sơ đồ mạch nguyên lý.
Vì cũng có nhiều mạch nói về kiểu này vì họ nói về đếm sườn dương và tôi muốn các bạn biết thêm về chức năng đếm sườn âm nên mạch này tôi sẽ vẽ theo kiểu đếm sườn âm.
+ Dùng 10 con LED để hiện thị số xung được đếm. Mỗi xung tương ứng với 1 con LED sáng.

Với sơ đồ trên các bạn có thể dễ dàng lắp dáp được mạch này. Nhưng cơ bản là chúng ta hiểu được nguyên lý hoạt động của con CD4017.